Γιατί η χρήση ανάποδων παιδικών καθισμάτων είναι ασφαλέστερη;

Έρευνες έχουν δείξει ότι τα ανάποδα παιδικά καθίσματα προσφέρουν μεγαλύτερη προστασία στα παιδιά σε περίπτωση μετωπικής και πλευρικής συγκρούσης. Οι μετωπικές συγκρούσεις είναι με διαφορά οι πιο συχνές και οι πιο θανατηφόρες σε σχέση με οποιαδήποτε άλλο είδος σύγκρουσης. Σύμφωνα με στατιστικές, οι μετωπικές συγκρούσεις είναι κοντά στο 70% ενώ οι πλευρικές κοντά στο 25%.

Παρόλο που κάποια ανάποδα καθίσματα μπορεί να μην προστατεύουν το ίδιο καλά σε οπίσθιες συγκρούσεις, πρέπει να σημειώσουμε ότι αυτές αντιπροσωπεύουν μόλις το 3% του αριθμού των συγκρούσεων και είναι πολύ λιγότερο σοβαρές από πλευράς επικινδυνότητας από τις μετωπικές. Αυτό συμβαίνει διότι σε μία τυπική μετωπική σύγκρουση υπάρχουν δύο οχήματα κινούμενα σε αντίθετες κατευθύνσεις με μεγάλες ταχύτητες. Όταν αυτά τα δύο αυτοκίνητα συγκρουστούν, σταματούν και τα δύο πολύ απότομα, σε κλάσμα δευτερολέπτου, με τρομακτική δύναμη. Ή μπορεί να είναι ένα όχημα, κινούμενο με μεγάλη ταχύτητα, το οποίο προσκρούει σε κάποιο σταθερό εμπόδιο. Οι οπίσθιες συγκρούσεις ωστόσο, συμβαίνουν όταν ένα όχημα έχει σταματήσει (πχ σε διασταύρωση) και κάποιο άλλο το χτυπάει από πίσω. Συνήθως συμβαίνει με μικρές ταχύτητες και πολύ μικρές υλικές ζημιές. Φυσικά συμβαίνουν και σοβαρές οπίσθιες συγκρούσεις, αλλά όπως προαναφέρθηκε είναι πολύ πιο σπάνιες από τις μετωπικές και τις πλευρικές συγκρούσεις.

Τα πιο σημαντικά σημεία στο σώμα του μωρού που χρειάζονται προστασία είναι το κεφάλι, ο αυχένας και η σπονδυλική στήλη. Η χρήση ανάποδων καθισμάτων είναι η καλύτερη προστασία για όλα αυτά τα μέρη. Το παιδί που κάθεται σε κάθισμα με ανάποδη φορά από την κίνηση του αυτοκινήτου και εμπλέκεται σε μετωπική σύγκρουση, δέχεται τη δύναμη διαχεόμενη στην πλάτη του παιδικού καθίσματος και ομοιόμορφα κατανεμημένη σε κεφάλι, αυχένα και σπονδυλική στήλη. Το φορτίο που πιέζει τον αυχένα είναι μικρό. Σε κάθισμα που κοιτάει μπροστά, οι ζώνες συγκρατούν και προστατεύουν τον κορμό αλλά το κεφάλι δεν συγκρατείται από τίποτα. Σε μετωπική σύγκρουση ωθείται βίαια μπροστά και εκτίθεται σε πολύ σοβαρό κίνδυνο τραυματισμού που μπορεί να οδηγήσει σε παράλυση ή ακόμα και σε θάνατο. 

Όπως φαίνεται στην εικόνα, το κεφάλι του μωρού είναι αναλογικά μεγαλύτερο και βαρύτερο από αυτό ενός ενήλικα. Σε ένα μωρό 18 μηνών το κεφάλι αναλογεί στο 25% του συνολικού βάρους του σώματος ενώ σε έναν ενήλικα μόλις στο 6%. Αυτό το στοιχείο καθιστά τα παιδιά έως 4 ετών πολύ πιο ευαίσθητα σε τραυματισμούς στο κεφάλι, τον αυχένα και τη σπονδυλική στήλη. Οι ώμοι του επίσης είναι πιο στενοί και εύκαμπτοι. Αυτό είναι πολύ σημαντικό να το γνωρίζουμε για τη σωστή τοποθέτηση και το σφίξιμο των ζωνών.

Όταν το "βαρύ" κεφάλι του παιδιού σε κάθισμα που κοιτά μπροστά ωθείται βίαια σε ένα ατύχημα, ασκείται τεράστιο φορτίο στον αυχένα που πρέπει να συγκρατήσει το κρανίο. "Σύμφωνα με έρευνες και αυτοψίες δειγμάτων σπονδυλικής στήλης και συνδέσμων από παιδιά, επιτρέπεται τέντωμα της σπονδυλικής στήλης μέχρι και 5 εκ. αλλά ο νωτιαίος μυελός θα υποστεί ρήξη αν τεντωθεί περισσότερο από 0,63 εκ. Η εμπειρία από πραγματικά περιστατικά έχει δείξει ότι το κρανίο μπορεί κυριολεκτικά να αποσχιστεί από τη σπονδυλική στήλη από τις δυνάμεις μιας σύγκρουσης" (πηγή: CPSTE ).

Το τέντωμα του νωτιαίου μυελού σε ένα ατύχημα μπορεί να οδηγήσει σε παράλυση ή ακόμα και σε θάνατο. Περιγράφεται δε ως "εσωτερική καρατόμηση (internal decapitation)". Ακόμα και  μωρά που 'φαίνεται' να έχουν δυνατούς μυς στο λαιμό και καλό έλεγχο του κεφαλιού, είναι ευάλωτα στους παραπάνω κινδύνους.

Τα μικρά παιδιά έχουν ανώριμους σπονδύλους οι οποίοι δεν μπορούν να προστατεύσουν επαρκώς το νωτιαίο μυελό σε περίπτωση μετωπικής σύγκρουσης, όταν το κάθισμα κοιτά μπροστά. Οι σπόνδυλοι είναι ακόμη μικρά κομμάτια οστών ενωμένα με χόνδρο. Τα κομμάτια αυτά είναι μαλακά, δεν έχουν ακόμα οστεοποιηθεί ως ενιαίο στρογγυλεμένο κόκαλο που θα εσωκλείσει και θα προστατέψει το νωτιαίο μυελό.

Επίσης τα μικρά παιδιά έχουν ελλιπώς ανεπτυγμένους, ευαίσθητους και εύκαμπτους μυς στο λαιμό, χαλαρούς σπονδύλους, μικρά κόκαλα στα πλευρά, μη ανεπτυγμένους κοιλιακούς μυς, μαλακή σπονδυλική στήλη και σχετικά μεγαλύτερα εσωτερικά όργανα.


Οι σπόνδυλοι δεν οστεοποιούνται εντελώς μέχρι τις ηλικίες 3-6 ετών. Γι' αυτό η χρήση ανάποδου καθίσματος για όσο το δυνατόν περισσότερο, είναι πιο ασφαλής, αφού προσφέρει προστασία και στήριξη σε κεφάλι, αυχένα και σπονδυλική στήλη.