FAQ-Συνηθισμένες ερωτήσεις για τη χρήση παιδικών καθισμάτων

1.      Γιατί πρέπει να χρησιμοποιήσω παιδικό κάθισμα στο αυτοκίνητο;

Τα τροχαία ατυχήματα είναι η Νο1 αιτία θανάτου για παιδιά από 1 έως 14 ετών. Πολλά σοβαρά τραυματισμένα παιδιά καταλήγουν στο νοσοκομείο από τροχαία ατυχήματα. Οι περισσότεροι τραυματισμοί είναι στο κεφάλι και τον αυχένα. Κάποιοι τραυματισμοί οδηγούν σε αναπηρία.
Τα παιδικά καθίσματα, όταν είναι σωστά τοποθετημένα, μειώνουν κατά πολύ τις πιθανότητες θανάτου ή σοβαρού τραυματισμού.

2.       Δεν είναι πιο ασφαλές να κρατώ το μωρό στην αγκαλιά μου;

ΟΧΙ. Οι δυνάμεις που αναπτύσσονται στην καμπίνα των επιβατών σε περίπτωση ατυχήματος μπορούν να είναι εκατοντάδες κιλά ή και παραπάνω. Κανένας γονέας δε θα μπορέσει να συγκρατήσει το παιδί του, ακόμα και σε ατύχημα με μικρή ταχύτητα. Είναι εγκληματικό, έστω και για την παραμικρή απόσταση, γονέας να κρατά το παιδί στην αγκαλιά του.

3.       Πώς μπορώ να καταλάβω ποιο κάθισμα είναι κατάλληλο για το παιδί μου;

Οι κατηγορίες των παιδικών καθισμάτων αναφέρονται στα κιλά του παιδιού. Οι βασικές κατηγορίες είναι οι εξής:
·         Κατηγορία 0      κιλά 0-10             σύσταση ηλικίας από τη γέννηση έως 6-9 μηνών
·         Κατηγορία 0+    κιλά 0-13             σύσταση ηλικίας από τη γέννηση έως 12-15 μηνών
·         Κατηγορία 1      κιλά 9-18             σύσταση ηλικία από περίπου 9 μηνών έως περίπου 4 ετών
·         Κατηγορία 2-3  κιλά 15-36           σύσταση ηλικίας από περίπου 4 ετών έως περίπου 12 ετών

4.       Πότε πρέπει να αλλάξω κατηγορία καθίσματος;

Η σύσταση είναι να αλλάζουμε κάθισμα όταν το παιδί έχει εξαντλήσει το όριο κιλών της προηγούμενης κατηγορίας. Μια άλλη παράμετρος που θα μας οδηγήσει σε αλλαγή κατηγορίας καθίσματος είναι το εάν το κεφάλι του παιδιού ξεπερνά την πλάτη του παιδικού καθίσματος. Εάν το κεφάλι του μωρού αρχίζει να ξεπερνά την πλάτη του καθίσματος πρέπει από την κατηγορία 0/0+ να περάσουμε στην κατηγορία 1. Από την κατηγορία 1, εάν το ύψος των αυτιών πλησιάζει το όριο της πλάτης του καθίσματος, πρέπει να περάσουμε στην κατηγορία 2-3.

5.       Μέχρι ποια ηλικία πρέπει το παιδί μου να κάθεται σε παιδικό κάθισμα;

Πολλοί γονείς νομίζουν ότι το παιδικό κάθισμα είναι αναγκαίο μέχρι μια μικρή ηλικία 5-6 ετών. ΚΑΝΟΥΝ ΜΕΓΑΛΟ ΛΑΘΟΣ. Όλα τα συστήματα παθητικής ασφάλειας των αυτοκινήτων είναι σχεδιασμένα για να προσφέρουν προστασία σε επιβάτες με ύψος από τουλάχιστον 135 εκ και πάνω. Τα παιδιά με ύψος κάτω από 135 εκ που είναι απλά δεμένα με τη ζώνη του αυτοκινήτου, έχουν ελλιπή προστασία και είναι εκτεθειμένα σε πολύ μεγάλο κίνδυνο σε περίπτωση ατυχήματος. Οι πιο συχνοί θάνατοι ή τραυματισμοί σε τέτοιες περιπτώσεις οφείλονται σε χτυπήματα στο κεφάλι (ανυπαρξία πλευρικής προστασίας) και στην κοιλιακή χώρα (η ζώνη πιέζει τα εσωτερικά όργανα στην κοιλιά επειδή είναι πολύ ψηλά για το παιδί).
Με βάση τον ΚΟΚ, η χρήση παιδικού καθίσματος στην Ελλάδα είναι υποχρεωτική μέχρι 12 ετών. Στο Ηνωμένο Βασίλειο και την Ολλανδία η χρήση παιδικού καθίσματος είναι υποχρεωτική μέχρι το ύψος των 135 εκ. Στη Γερμανία μέχρι το ύψος των 150 εκ.


6.       Για πόσο πρέπει το παιδί μου να κοιτάει ανάποδα στη φορά κίνησης του αυτοκινήτου; Ποιο είναι το Σκανδιναβικό μοντέλο;

Η χρήση καθισμάτων που είναι στραμμένα ανάποδα στη φορά κίνησης του αυτοκινήτου ΕΙΝΑΙ η πιο ασφαλής. Το παιδί είναι ασφαλέστερο να παραμένει αντεστραμμένο μέχρι τα όρια βάρους του καθίσματος. Όλα τα βρεφικά καθίσματα της κατηγορίας 0/0+ (0-13 κιλά) τοποθετούνται υποχρεωτικά ανάποδα. Στη Σκανδιναβία, η συντριπτική  πλειοψηφία των παιδιών παραμένει ανάποδα μέχρι 4 ετών, στην υπόλοιπη Ευρώπη μέχρι 9-12 μηνών, ενώ στις ΗΠΑ μέχρι 12-15 μηνών.
Το Σκανδιναβικό μοντέλο αναφέρεται στην παρατεταμένη χρήση ανάποδων καθισμάτων μέχρι 4 ετών, κάτι που εκεί συμβαίνει εδώ και 45 χρόνια.  Έρευνα μεγάλης Σουηδικής αυτοκινητοβιομηχανίας έδειξε ότι σε σύνολο 13.000 ατυχημάτων με εμπλεκόμενα 800 παιδιά από 0-4 ετών, οι σοβαροί τραυματισμοί σε παιδιά που ήταν σε ανάποδα καθίσματα ήταν 8%, ενώ σε παιδιά που ήταν σε καθίσματα που κοιτούσαν μπροστά 40%. Οι Σκανδιναβικές χώρες είναι κάθε χρόνο στις πρώτες θέσεις της λίστας σχετικά με την ασφάλεια των παιδιών σε τροχαία ατυχήματα.

7.       Ποιο είναι το πιο ασφαλές κάθισμα;

Το πιο ασφαλές κάθισμα είναι αυτό που ταιριάζει σωστά στο αυτοκίνητό σας, που έχει τοποθετηθεί σύμφωνα με το εγχειρίδιο του κατασκευαστή και το παιδί σας ταιριάζει σε αυτό.

8.       Είναι ασφαλές να χρησιμοποιήσω ένα μεταχειρισμένο κάθισμα;

Εάν δεν είστε απολύτως βέβαιοι ότι το κάθισμα δεν έχει εμπλακεί ποτέ σε ατύχημα μην το χρησιμοποιήσετε. Κάθισμα που μπορεί με μια πρώτη ματιά να φαίνεται ασφαλές, μπορεί να κρύβει επικίνδυνη φθορά στις ζώνες, στο εσωτερικό ή στα πλαστικά μέρη από κάποιο ατύχημα.

9.       Εάν εμπλακώ σε κάποιο ατύχημα με το παιδί στο παιδικό κάθισμα, μπορώ να συνεχίσω να το χρησιμοποιώ;

Η γενική σύσταση είναι ΟΧΙ. Εάν εξαιρέσουμε μικροσυγκρούσεις με ταχύτητα παρκαρίσματος, ατυχήματα με ταχύτητα πάνω από 10χλμ/ώρα, μπορούν να προκαλέσουν ζημιά σε ένα παιδικό κάθισμα.

10.   Το παιδί μου αρνείται να μπει στο κάθισμα ή προσπαθεί να βγάλει τις ζώνες του. Τί να κάνω;

Το παιδί σας πρέπει να μάθει να κάθεται πάντα στο παιδικό κάθισμα και να έχει τις ζώνες δεμένες σωστά και σφιχτά. Χρησιμοποιήστε το δικό σας παράδειγμα με τη χρήση της ζώνης. Αρνηθείτε να ξεκινήσετε το όχημα εάν δεν έχουν όλοι δεθεί σωστά. Σε περίπτωση που το παιδί σας βγάλει τη ζώνη εν κινήσει, προσπαθήστε να σταματήσετε το συντομότερο δυνατό και εξηγήστε τους κινδύνους που συνεπάγεται μια τέτοια κατάσταση.
Τα παιδιά λειτουργούν σα “σφουγγάρια” από πολύ μικρή ηλικία και επηρεάζονται πολύ από τη συμπεριφορά των γονέων. Η υποδειγματική και πειθαρχημένη συμπεριφορά των γονέων στο αυτοκίνητο αποτελεί το καλύτερο παράδειγμα για τα παιδιά.

11.   Πόση ώρα επιτρέπεται να μείνει ένα μωρό σε βρεφικό κάθισμα αυτοκινήτου;

Όλα τα βρεφικά καθίσματα (κατηγορία 0-13 κιλών) έχουν πλάτη με κάποια κλίση (περίπου 45°). Ο βασικός τους προορισμός είναι η ασφαλής μεταφορά του μωρού στο αυτοκίνητο και αυτή η κλίση σε συνδυασμό με την υποχρεωτική ανάποδη τοποθέτηση προσφέρει τη μέγιστη προστασία για το μωρό μέσα στο αυτοκίνητο. Η γενική σύσταση είναι το μωρό να μη μένει πάνω από 2 ώρες σε μια συγκεκριμένη στάση όπως σε ένα τέτοιο κάθισμα υπό κλίση. Η ανάπτυξη των κινησιακών δυανατοτήτων απαιτεί την εναλλαγή θέσεων ή το ξάπλωμα σε οριζόντια θέση.

12.   Μπορώ να τοποθετήσω ένα παιδικό κάθισμα στη θέση του συνοδηγού , ενώ το αυτοκίνητό μου έχει αερόσακκο;

Εάν το παιδικό κάθισμα είναι στραμμένο ανάποδα, επιτρέπεται η τοποθέτησή του στη θέση του συνοδηγού, ΜΟΝΟΝ όταν ο αερόσακκος του συνοδηγού είναι απενεργοποιημένος. Για την απενεργοποίηση του αερόσακκου απευθυνθείτε στο εγχειρίδιο χρήσης του κατασκευαστή του αυτοκινήτου.

Εάν το παιδικό κάθισμα είναι στραμμένο να κοιτά μπροστά, επιτρέπεται μεν η τοποθέτησή του στη θέση του συνοδηγού, αλλά γενικώς δε συνιστάται. Εάν χρησιμοποιηθεί εκεί, σας συμβουλεύουμε να πάτε το κάθισμα του συνοδηγού όσο πιο πίσω γίνεται, ώστε να υπάρχει αρκετός χώρος για τον αερόσακκο.

13.   Ποια είναι η καλύτερη θέση στο αυτοκίνητο για να τοποθετήσω το παιδικό κάθισμα;

Η απάντηση δεν είναι απλή γιατί εξαρτάται από διάφορες παραμέτρους. Θεωρητικά, η μεσαία θέση του πίσω καθίσματος είναι η πιο ασφαλής με την έννοια ότι αυτό το σημείο έχει τη μεγαλύτερη απόσταση από κάθε πλευρά του αυοκινήτου, άρα και τις μικρότερες πιθανότητες τραυματισμού σε περίπτωση σύγκρουσης. Δεν έχουν όμως όλα τα αυτοκίνητα ζώνη 3 σημείων εκεί (απαραίτητη για την τοποθέτηση παιδικού καθίσματος) ή υποδοχείς ISOfix (απαραίτητοι για τοποθέτηση βάσης ISOfix). Μεταξύ των 2 πίσω θέσεων, συνιστάται ελαφρά περισσότερο αυτή πίσω από το συνοδηγό. Οι συγκρούσεις από τη δεξιά πλευρά του αυτοκινήτου είναι κατά τι λιγότερες από εκείνες στην αριστερή.
Σχετικά με τη θέση του συνοδηγού υπάρχει αρκετή σύγχυση. Σε διάφορες ιστοσελίδες και μπλογκς αναφέρεται ότι δεν πρέπει να τοποθετούνται παιδικά καθίσματα στο κάθισμα του συνοδηγού. Αυτό δεν είναι σωστό, τουλάχιστον για τα καθίσματα της κατηγορίας 0/0+ (0-13 κιλά). Οι κατασκευαστές αυτοκινήτων, τα τελευταία χρόνια, έχουν θωρακίσει πολύ το μπροστινό τμήμα του αυτοκινήτου, αφού οι μετωπικές συγκρούσεις είναι οι πιο συχνές. Η απόφαση τοποθέτησης ή μη βρεφικού καθίσματος στη θέση του συνοδηγού, εξαρτάται περισσότερο από τις συνήθειες χρήσης του αυτοκινήτου. Μία μητέρα η οποία χρησιμοποιεί πολύ συχνά το αυτοκίνητο μόνη της, με το νεογέννητο μωρό της, θα μπορούσε να έχει το βρεφικό κάθισμα στη θέση του συνοδηγού και να έχει καλύτερο έλεγχο του παιδιού και άρα καλύτερο έλεγχο του αυτοκινήτου (πάντα υπό τον όρο ότι έχει απενεργοποιήσει τον αερόσακκο). Αντίθετα, εάν η χρήση του αυτοκινήτου είναι πιο συχνή από όλη την οικογένεια, είναι πιο βολικό τα μωρά να είναι πίσω και να ελέγχονται από ειδικούς αμβλυγωνικούς καθρέπτες.
Συμπερασματικά: οι πίσω θέσεις, θεωρούνται γενικά ιδανικότερες για την τοποθέτηση παιδικών καθισμάτων. Ειδικές όμως συνθήκες (μαμά μόνη με βρέφος) μπορεί να μας οδηγήσουν στην επιλογή της θέσης του συνοδηγού.

14.   Τί είναι το ISOfix;

Το σύστημα ISOfix είναι ένα διεθνές πρότυπο για τα σημεία υποδοχής παιδικών καθισμάτων στην καμπίνα των επιβατών. Υποδοχείς ISOfix είναι τα μεταλλικά σημεία που βρίσκονται στη σχισμή ανάμεσα στην πλάτη και το κάθισμα, συνήθως στις δύο πίσω θέσεις του αυτοκινήτου. Τα περισσότερα αυτοκίνητα από το 2006 και μετά διαθέτουν στο στάνταρ εξοπλισμό υποδοχείς ISOfix, επίσης όμως και κάποια παλιαότερα μοντέλα.
Σε αυτούς τους υποδοχείς “κουμπώνουν” οι ειδικοί βραχίονες της βάσης του ειδικού παιδικού καθίσματος συμβατού με το ISOfix και με ειδικές πράσινες ενδείξεις, μας δείχνουν ότι το κάθισμα έχει τοποθετηθεί σωστά.
Το συγκεκριμένο σύστημα έχει αναπτυχθεί, διότι έρευνες έχουν δείξει ότι το ποσοστό εσφαλμένης χρήσης του παιδικού καθίσματος ξεπερνά το 70%.

15.   Πώς μπορώ να ξέρω εάν το αυτοκίνητο μου διαθέτει υποδοχείς ISOfix;

Ανατρέξτε στο εγχειρίδιο χρήσης του κατασκευαστή ή απευθυνθείτε σε κάποιο αντιπρόσωπο του κατασκευαστή αναφέροντας το μοντέλο και το έτος κατασκευής του αυτοκινήτου σας.